به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، سال 1400 شمسی در حالی برای مجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یکی از ارکان مهم نظامی کشورمان به پایان رسید که همچون سالیان گذشته دستاوردها و کارنامه موفقی در حوزه های مختلف، در معرض دید مردم و جهانیان قرار گرفت. در این گزارش مهم ترین این اقدامات در 4 بخش به ترتیب 4 فصل سال مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

بیشتر بخوانید:

جزییات عملیاتی شدن «تیربار موشک بالستیک» در نیروی زمینی سپاه/ توپخانه ایران آماده سرکوب سامانه‌های پاتریوت در منطقه شد +عکس

ایران با «نور 2» یک جهش 75 کیلومتری را در مدار LEO تجربه کرد/ تکرار موفقیت سپاه در پنهان کردن پرتاب فضایی از چشم ماهواره‌های جاسوسی+عکس و فیلم

نابودی مرکز مهم صهیونیست‌ها با پنجمین حضور مقتدرانه «فاتح 110» در عملیات‌های برون‌مرزی/ بعد از داعش و ارتش آمریکا، نوبت ثبت ضربه مغزی جاسوسان اسراییل شد +عکس و فیلم

بهار؛ اطلاعات جدید از شناور شهید سلیمانی و رونمایی از پهپاد غزه

در اوایل سال 1400 و در فروردین ماه بود که تصاویر ماهواره ای جدیدی از پروژه شناورهای موشک انداز سپاه منتشر شد. از مدتی پیش بود که نیروی دریایی سپاه نیت خود برای توسعه شناورهای سنگین تر و رفتن به آب های دورتر از محدوده سرزمین ایران را آشکار کرده بود. در دو تصویر ماهواره ای که از بندرعباس و بوشهر تهیه و پخش شده است با دو شناور با یک پایه طرحی رو به رو هستیم. تفکر طراحی بر اساس سبک کاتاماران مدتی است که در نیروی دریایی سپاه نهادینه شده است. بر اساس این طراحی امکان رسیدن به سرعت های بالا و انجام مانورهای سنگین ممکن می شود.

تصویر ماهواره ای از شناور جدید در حال ساخت در بندر عباس

تصویر ماهواره ای از شناور جدید در حال ساخت در بوشهر

شناورهای کاتاماران از دو بدنه جدا از هم تشکیل شده که توسط یک بدنه میانی به یکدیگر متصل می‌شوند. بر خلاف شناورهای تک بدنه که برای ایجاد تعادل خود از مخازن بالاست استفاده می‌کنند، در شناورهای کاتاماران به منظور پایدارسازی بدنه در آب از فاصله عرضی میان دو بدنه استفاده می‌شود و هرچه این عرض بیشتر باشد، پایداری بیشتر خواهد بود. یکی دیگر از مزایای مهم این نوع طراحی ایجاد قابلیت حرکت در آب های بسیار کم عمق، شاید چیزی در حدود دو متر یا کمتر است. این طراحی مشخصا یک گزینه ایده آل برای منطقه خلیج فارس، تنگه هرمز و آب های ساحلی مکران محسوب شده و از طرف دیگر اندازه بزرگتر شناور و سیستم پیشران قوی تر امکان رسیدن به برد های بیشتر را نیز برای آن فراهم می کند.

اما حرکت مهم دیگر سپاه در بهار 1400 رونمایی از سه دستاورد در حوزه های راداری، پدافندی و پرنده های بدون سرنشین بود. این سه رونمایی که در نزدیکی سوم خرداد ماه انجام شد شامل سامانه راداری قدس، موشک زمین به هوای 9 دی و پهپاد سنگین غره بود.

سامانه راداری قدس و سامانه پدافندی 9 دی در پشت سر فرمانده کل سپاه

رادار قدس با توجه شکل ظاهری آن به نظر یک کپی ایرانی بر اساس رادار وستوک ساخت بلاروس است که از چندین سال پیش وارد سازمان رزم نیروهای مسلح کشور ما شده است. این رادار از جمله گزینه های مهم ایران برای کشف و مقابله با اهداف پنهانکار به حساب می آید. سامانه موشکی 9 دی در حقیقت توسعه یک سلاح جدید و ارزان قیمت برای مقابله خاص با موشک های کروز و بمب های هوا پرتاب است. اگر به سامانه مورد نظر دقت کنیم مشاهده می شود که در حقیقت شاسی و رادار به کار رفته در این سیستم همان سامانه معروف سوم خرداد است. اما موشک های به کار رفته کوچک تر بوده و از سیستم هدایت فرمانی بهره می برد.

در این شرایط عمدتا سیستم های هدایت در داخل موشک به کار نرفته و باعث می شود تا بتوان موشک را با قطر، وزن و هزینه کمتر تولید کرد. تعداد موشک های نصب شده بر روی هر پرتاب گر نیز در 8 فروند است. اما شاه بیت این رونمایی سپاه پهپاد سنگین غزه بود. این پهپاد سنگین در مأموریت رزمی قادر به حمل 13 بمب تا شعاع  عملیاتی 2 هزارکیلومتری و نیز حمل 500 کیلوگرم انواع تجهیزات جمع‌آوری اطلاعات و سیگنالی نیز می‌باشد و مداومت پروازی آن نیز 35 ساعت است.

پهپاد سنگین و دوربرد غزه در جلوی تصویر

این پهپاد در جریان یک ماموریت می تواند 13 بمب یا 500 کیلوگرم تجهیزات شناسایی و مراقبتی را با خود حمل کند و به ارتفاع پروازی بیش از 10.5 کیلومتر نیز برسد. این پهپاد در حوزه پرنده های بدون سرنشین تک موتوره توربوپراپ جمهوری اسلامی ایران را از دو رقیب اصلی خود در منطقه در این بخش یعنی ترکیه و رژیم صهیونیستی جلو انداخته است.

تابستانی داغ با تحویل سنگین تجهیزات به نیروی زمینی تا آغاز عصر جدید رباتیک سپاه

تابستان سال 1400 را شاید بتوان یک زمان مهم در تاریخ موشک های ضد زره ایرانی به حساب آورد. به صورت کلی و با توجه به تجربه های 8 سال دفاع مقدس، بحث تسلیحات ضد زره همواره جزو اولویت های مهم کشور ما بوده است. در اوایل تابستان سال 1400 شاهد یک تحویل گسترده تجهیزات جدید به نیروی زمینی سپاه بودیم و در این تحویل بود که برای اولین بار مدل زمین پرتاب موشک ضد زره الماس رویت شد. این موشک که به روایتی حاصل مهندسی معکوس موشک ضد زره اسپایک ساخت رژیم صهیونیستی است از مدتی قبل در مدل هوا پرتاب وارد خدمت نیروهای مسلح شده بود و در این برهه مدل زمین پرتاب آن نیز رونمایی شد.

موشک زمین پرتاب ضد زره الماس

یک موشک با قابلیت های مهم شلیک کن – فراموش کن و حمله از بالا که آن را برای هر تانک یا خودروی زرهی بدل به یک کابوس واقعی می کند. اضافه شدن این سلاح به سازمان رزم سپاه یک گام پرش گونه به حساب می آید. در این مراسم البته گزینه های مهم و قابل توجه دیگری نیز به نیروی زمینی سپاه تحویل شد که در آن میان می توان به پرتابگرهای موشک های بالستیک کوتاه برد سری فتح از خانواده فاتح 110 و نسل جدید موشک های ضد زره هوا پرتاب سری قاصم و قائم 114 برای بالگرد های سپاه است.

بالگرد کبری هوانیروز سپاه مجهز به موشک های جدید ضد زره

موشک های سری فتح در حقیقت کوچک ترین عضو خانواده فاتح 110 با برد 120 کیلومتر است و توان آتش دقیقی را در اختیار نیروی زمینی سپاه قرار می دهد.

موشک های کوتاه برد بالستیک تحویلی به نیروی زمینی سپاه

موشک های هوا پرتاب سری قاصم و قائم 114 نیز با بهره گیری از طیف گسترده ای از سیستم های هدایتی بردی در حدود 10 کیلومتر داشته و بالگردهای کبری سپاه را مجهز به توانایی قابل توجه ضد زره می کنند. طراحی کلی نسل جدید موشک های ضد زره هواپرتاب نیروی زمینی سپاه در حقیقت بر اساس موشک معروف هلفایر ساخت آمریکا توسعه پیدا کرده و در کنار موشک های سری الماس توان شلیک کن – فراموش کن را در اختیار سپاه قرار داده است.

فصل تابستان البته شاهد فصل دیگری از بحث دیپلماسی دفاعی برای سپاه نیز بود. در مرداد ماه سال 1400 بود که متاسفانه بخشی از کشور همسایه، ترکیه، دچار حریق و آتش سوزی شده و علاوه بر توان ضد حریق خود کشور ترکیه، کشورهای دیگر جهان نیز کمک های خود را به این کشور اعزام کردند. از طرف کشور ما نیز یک فروند هواپیمای آبپاش IL 76 و دو فروند بالگرد Mi 171  متعلق به سپاه به این کشور اعزام شدند.

اما اواخر تابستان سال 1400، سپاه در یک مراسم تعداد زیادی سامانه های مربوط به بحث چک و خنثی مواد منفجره و همچنین ربات های زمینی بدون سرنشین را تحویل گرفت. سیستم های زمینی بدون سرنشین مختلفی در این مراسم رونمایی شد که برخی از آنها مسلح بوده و برخی دیگر نیز در نقش شناسایی کاربرد داشتند. در حال حاضر اطلاعات خاصی در خصوص مشخصات و مختصات این سیستم های بدون سرنشین به صورت دقیق وجود ندارد ولی آنچه مشخص است این مهم است که سپاه در کنار بحث بدون سرنشین ها در هوا و دریا در حوزه بی سرنشین های زمینی نیز فعالیت های گسترده ای را آغاز کرده است.

ربات جدید سپاه به نام قاسم

در روزهای پایانی تابستان 1400 البته سپاه در راستای تعقیب و تنبیه گروهک های تروریستی حاضر در داخل خاک عراق که گاها حملاتی را به مناطق غربی و شمالغربی کشور صورت می دهند یک مجموعه از عملیات به وسیله پرنده های بدون سرنشین مسلح و انتحاری به حمله مهمات هدایت شوند توپخانه ای را بر علیه مواضع این گروه ها انجام داد و تاسیسات و انبارهای مهمات آنها را نابود کرد.

پاییز پر کار در حوزه دریا و پدافند تا رویارویی جدی با آمریکا در دریا

پاییز سال 1400 نیز به مانند دو فصل قبلی آن دوره ای پر تلاش و پر خبر برای مجموعه سپاه پاسداران بود. در اوایل پاییز بحث مهم و قابل توجهی که برای سپاه رخ داد شرکت در رزمایش مشترک پدافندی مدافعان آسمان ولایت 1400 بود. در این رزمایش سپاه برای اولین بار مدل ایرانی از سامانه پدافند هوایی تور ساخت روسیه را به نمایش گذاشت. این سیستم بر خلاف نمونه روسی روی یک شاسی چرخ دار سوار شده بود. توسعه این سامانه در کشور به معنی بومی سازی فناوری پرتاب عمودی سرد است که گام مهمی در توسعه توانایی دفاعی کشور به حساب می آید.

شلیک آزمایشی از مدل ایرانی سامانه پدافندی تور

آبان ماه 1400 اما یک ماه پر سر و صدا بود. در ابتدا سرلشکر سلامی یک اشاره مهم به یک توامندی مهم موشکی در سپاه کرد. بر اساس صحبت های فرمانده کل سپاه سپاه به زودی به موشک کروز ضد کشتی با برد 2 هزار کیلومتر با توانایی هدف قرار دادن شناورهای متحرک مجهز می شود. این موشک وقتی که عملیاتی شود رکورد 1600 کیلومتری مدل ضد کشتی تاماهاوک آمریکایی را شکسته و بدل به برد بلند ترین موشک کروز ضد کشتی جهان می شود.

اما حادثه مهم دیگر که در آبان ماه رسانه ای شد و فصل دیگری از تقابل بین جمهوری اسلامی ایران وایالات متحده آمریکا را رقم زد. بر اساس اعلام سپاه، امریکایی‌ها یک نفتکش حامل نفت ایران را در آب‌های دریای عمان سرقت کرده و با انتقال محموله نفت به یک نفتکش دیگر، آن را به سوی مقصدی نامعلوم هدایت کردند اما رزمندگان نیروی دریایی سپاه با اجرای عملیات هلی‌برن روی عرشه نفتکش حامل نفت سرقت شده، آن را تصرف و به سوی آب های سرزمینی ایران  هدایت کردند.

وضعیت نفتکش توقیف شده، شناورهای سپاه و آمریکا

در جریان این رویارویی چند ساعته و نفس گیر عناصری از نیروی ویژه دریایی سپاه به وسیله بالگرد بر روی نفت کش مورد نظر پیاده شده و کنترل آن را به دست گرفتند. برخی از شناورهای پشتیبانی سپاه مثل شهید ناظری و شهید سیاوشی به همراه تعدادی از قایق های تندرو هم از این عملیات پشتیبانی کردند. در مقابل نیز نیروی دریایی آمریکا با دو ناوشکن کلاس آلری بورک و تعدادی شناوری تندرو مخصوص عملیات های ساحلی در مقابل سپاه قرار گرفتند.

این رویارویی که البته به نفع کشور ما تمام شد را می توان یکی از سنگین ترین تقابل های ایران و آمریکا پس از شهادت سردار سلیمانی در اواخر سال 1398 تا به امروز برشمرد. در اواخر پاییز دوباره توجهات به سمت نیروی دریایی سپاه جلب شد. جایی که تعداد قابل توجه از شناورهای تندرو به این نیرو تحویل شد. باید گفت در چند سال اخیر برنامه گسترده ای در حوزه تحویل تجهیزات جدید شامل شناورهای تندرو، موشک های کروز ضد کشتی ساحل پرتاب، پرنده های بدون سرنشین و سامانه های رادار و شنود الکترونیک به ندسا در جریان است.

در جریان این رونمایی و تحویل که در اواخر پاییز 1400 انجام شد شاهد تحویل نسل جدیدی از قایق های معروف کلاس عاشورا به نیروی دریایی سپاه بودیم. این قایق های تندرو که معمولا دارای 2 نفر سرنشین هستند و وزن آنها نیز در کلاس 3 تا 5 تن است. بر اساس تصاویر موجود به نظر می رسد این شناورها به دو تیر اژدر مجهز شدند و به این ترتیب سپاه دارای سبک ترین شناور سرنشین دار جهان شده است که به اژدر مجهز شده است.

شناورهای تندرو سپاه مجهز به تیر اژدر

اما آخرین مسئله مهم در پاییز 1400 شروع فاز اولیه رزمایش پیامبر اعظم (ص) 17 سپاه بود که بدون شک می توان از آن به عنوان یکی از مهم ترین رویدادهای دفاعی نه فقط سال 1400 و بلکه چند سال اخیر نام برد. به جهت این که عمده تمرین های این رزمایش در فصل زمستان برگزار شد در بخش بعدی به آن خواهیم پرداخت.

طوفان پهپادی موشکی سپاه در زمستان؛ از رزمایش بزرگ تا گوشمالی به صهیونیست ها در شمال عراق

برای عملکرد سپاه در زمستان 1400 می توان به قول آن عبارت معروف و عامیانه  را به کار برد که انگار تازه موتور سپاه گرم شده است. در روزهای ابتدایی زمستان 1400 بود که مراحل عملیاتی و تمرین رزمی رزمایش بزرگ پیامبر اعظم(ص) انجام شد. از وارد شدن اولین نمونه از تانک کرار به سازمان رزم نیروی زمینی سپاه که بازتاب گسترده ای در بین علاقمندان به مسائل حوزه نظامی داشت تا تمرین های گسترده نیروی دریایی با نه فقط موشک های کروز و بلکه موشک های بالستیک سبک سری فتح از خانواده فاتح 110 که به تازگی به این نیرو تحویل شده است. در عین حال تصاویری از آزمایش یک شناور بدون سرنشین انتحاری جدید توسط نیروی دریایی سپاه منتشر شد که البته جزییات زیادی در خصوص آن منتشر نشده است.